De uitdrukking ‘een geschenk uit de hemel’ wordt gebruikt om iets te beschrijven dat onverwacht en zeer welkom is, alsof het rechtstreeks uit de hemel komt. Mijn collega-advocaat Bart Tonen, ook actief in de woonbotenwereld, staat gelukkig duidelijk met twee benen op aarde. Toch wierp hij mij zijn bijdrage voor het blad Woonrecht als een geschenk uit de hemel in de schoot: een juridisch stuk over de verbeterde huurbescherming voor woonboten. Fijnproevers kunnen Barts hele bijdrage op onze website nader bestuderen. Ik bak er hier mijn ‘koekje’ van, met de meest belangrijke kwesties als ingrediënten.

HUREN
Met een huurovereenkomst spreken de eigenaar en de huurder af dat de eigenaar de ligplaats ter beschikking stelt aan de huurder. Voor een afgesproken periode of voor onbepaalde duur, in het tweede geval dus zonder concrete afspraak dat de ligplaats na een bepaalde huurperiode moet worden ontruimd. Als tegenprestatie betaalt de huurder de overeengekomen huur. Na afloop van de afgesproken huurperiode moet de ligplaats door de huurder weer zijn ontruimd. Ook als dat ernstig vermogensverlies betekent doordat de ligplaats met woonboot niet meer kan worden ‘doorverkocht’.
Tot 1 juli 2022 was een huurovereenkomst voor een ligplaats in beginsel altijd opzegbaar voor de verhuurder, zonder dat er een gerichte wettelijke huurbescherming gold voor de huurder. Huurbescherming kwam vrijwel alleen voort uit de afspraken die de partijen maakten in de huurovereenkomst en de omstandigheden van het geval.
De huurrechter vraagt de eigenaar/verhuurder nadrukkelijk naar het waarom van de opzegging en weegt dit af tegen het zwaarwegende belang van de huurder bij het voortzetten van de huur van de ligplaats. Want uit de rechtspraak blijkt voldoende dat het woon- en financieel belang van de huurder van de ligplaats bij een huurovereenkomst zonder einddatum altijd zwaarwegend is.
Onder het oude recht woog de huurrechter daartegenover het belang van de eigenaar/verhuurder, maar kon daarbij naar rechterlijk inzicht de nadruk leggen op het principiële zwaarwegende belang van de eigenaar die over zijn eigendom wenst te beschikken, óf zijn oordeel meer baseren op de praktische reden van opzegging, met alle tussenliggende grijstinten.